نمایش “سفر شگفت انگیز” به نویسندگی و کارگردانی دمیتری نوموکنف (Dmitry Nomokonov) از کشور آلمان از جمله نمایش هایی بود که در شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی به وری صحنه رفت . لیزا سالیر (Lisa Sallier) که به همراه او گروه “چرخ پنجم” را تشکیل داده اند ، دیگر عروسک گردان  نمایش “سفر شگفت انگیز” بود . به همین بهانه خبرنگار تئاتر فستیوال گفت و گویی با این عروسک گردان داشته است که می توانید آن را در ادامه بخوانید .

لیزا سالیر با بیان اینکه اولین بار است که به ایران می آید ، گفت : اگر بگویم هیجان زده هستم ، کم گفته ام . در این کشور به خاطر خود کشور ، مردمش و جمعیتی که امروز دیدم از خود بی خود شده ام . من به ۳۰ کشور سفر کرده ام و هیچ گاه استقبالی که در ایران از ما شده است ، را تجربه نکرده ام .

او در ادامه در مورد گروه “چرخ پنجم” و اجراهای دیگرشان توضیح داد : اکثرا ما دو نفر هستیم . گاهی اوقات برای تولید اثر از افراد دیگری نیز دعوت می کنیم . ما دو دوست دیگر داریم که گاهی با ما کار می کنند . ما نمایشی داریم که فقط آن را در آلمان اجرا می کنیم و آن اجرا در قالب یک بسته سرگرمی بزرگ به نام (Irish Show) است که آن دو دوستمان آن را اجرا می کنند چون ما مجبور بودیم که سفر کنیم . همچنین اجراهایی را برای بچه ها داریم . نمایش دیگری که من خیلی آن را دوست دارم و امسال آن را در کره جنوبی اجرا کردیم درباره دوران کهن و زمانی است که مردم وحشی و حیوانات وحشی وجود داشتند و یک دایناسور کوچک مادرش را گم کرده است که این نمایش ، شو (show) نیست و واقعا یک پرفورمنس (performance) است .

عروسک گردان “سفر شگفت انگیز” در مورد چگونگی شکل گیری این نمایش گفت : همه چیز از اینجا شروع شد که نمایش های مختلفی را می ساختیم و به کشورهای مختلف سفر می کردیم و با فرهنگ های مختلف آشنا می شدیم . از اینکه فرهنگ ها ، آدم ها و رقص های مختلف را می دیدیم ، لذت می بردیم . پس تصمیم گرفتیم نمایشی بسازیم و همه ی تجربیات مان را در یک سفر اعجاب انگیز به نمایش بگذاریم .

او در ادامه در مورد مدت زمانی که برای تسلط بر عروسک های این نمایش صرف کرده اند ، گفت : ما ۲۰ سال است که این نمایش را اجرا می کنیم . ۲۰ سال پیش خیلی برایمان سخت بود که بخواهیم همه ی عروسک ها را آماده کنیم اما الان آنقدر آن را اجرا کرده ایم که من برای آماده شدن به یک هفته تمرین نیاز دارم و دمیتری چون خودش عروسک ها را ساخته است و به آن ها بسیار مسلط است ، برای آماده شدن تنها نیاز به یک ساعت دارد .

سالیر با بیان اینکه همه ی عروسک ها را دمیتری می سازد ، در مورد مراحل ساخت آن ها توضیح داد : او به همان اندازه ای که عروسک گردان است ، یک مهندس هم است . هر روز در اینترنت به دنبال متریال ها و سیستم ها و تکنیک های جدید است و درباره ی آن ها تحقیق می کند . او برای هر کدام از عروسک ها مدام در حال کشیدن اسکیس است ، نه فقط اسکیس های هنری بلکه اسکیس های تکنیکی . او ذهن مهندسی خیلی خوبی دارد . هر عروسکی جزئیات و تکنیک های متفاوتی دارد و به گونه ای طراحی شده است که فقط یک اجرا را دوام نیاورد و ما نصف جهان را با آن ها سفر می کنیم بدون این که آسیبی بببینند . این موضوع خیلی مهمی است .

او ادامه داد : یک نکته جالب در مورد تکنیک این عروسک ها وجود دارد . همه فکر می کنند که عروسک ها از ایده ی ذهنی طراح نشات می گیرند ، اینکه یک عروسک باید اینگونه باشد و بعد آن را می سازند . ولی در مورد عروسک های ما این گونه نیست . آن ها از اندازه هایی که در کتاب استاندارهای فرودگاه وجود دارد می آیند . چون ما مدام در حال مسافرت هستیم دمیتری می گوید عروسک ها باید به گونه ای باشند که در هواپیما جا شوند ، خیلی سنگین نباشند ، خیلی بزرگ نباشند و گیت هواپیما آن ها را قبول کند .

این عروسک گردان در مورد حرکات و میمیک خود عروسک گردان گفت : به مرور زمان به این نتیجه رسیدم که من هم به عنوان عروسک گردان حرکاتی داشته باشم . چرا که در مدرسه تئاتر عروسکی به صورت کلاسیک می گویند که تو به عنوان عروسک گردان وجود نداری و تنها عروسک و عروسک و عروسک است . در ابتدا ما براساس آموزش های مدرسه عمل می کردیم که خیلی کسل کننده بود . سپس گام به گام شروع به انجام برخی حرکات کردم و مورد تشویق کارگردان قرار گرفتم . این موضوع را ادامه دادیم و شروع به ایجاد یک سری رقص هایی در نمایش کردیم . یکی از دوست های دمیتری یک کارگردان عروسکی و  طراح حرکت (Choreographer) خیلی خوب است که در شروع کارمان او برایمان یک سری حرکات را طراحی کرد و کمک کرد تا آن ها را در نمایش مان وارد کنیم .

این بازیگر تئاتر در مورد وضعیت تئاتر عروسکی در آلمان گفت : در مورد تئاتر عروسکی آکادمیک در آلمان نمی توانم نظر بدهم چون هم من و هم دمیتری در روسیه درس خوانده ایم . اما در مورد مخاطبان تئاتر در آلمان می توانم بگویم ، مردم آلمان هم خیلی مردم مهربانی هستند و هم اینکه خیلی تئاتر را جدی می گیرند . بنابراین اجرا کردن برای آن ها خیلی لذت بخش است. آن ها خیلی مهربانند و شما را مورد انتقاد و نکوهش قرار نمی دهند . گروه های تئاتر عروسکی کوچک بسیاری در آلمان وجود دارد که اکثر آن ها خصوصی هستند ؛ که برای اینکه بتوانند باقی بمانند طبیعتا نمی توانند ۲۰ نفر باشند و معمولا ۲ یا ۳ نفر هستند و به همین دلیل نمی توانند کارهای خیلی بزرگی انجام دهند ولی در آلمان خیلی از آن ها استقبال می شود .

او در ادامه اضافه کرد : آلمانی ها خوشگذرانی و تفریح را دوست دارند. آن ها فقط فستیوال تئاتر عروسکی برگزار نمی کنند ، بلکه در هر شهر و روستای کوچکی فستیوال های مختلفی مثل فستیوال شهر ، روستا ، سوسیس و … دارند . اگر سوسیس درست می کنند برای آن یک فستیوال ترتیب می دهند . اگر فستیوال سوسیس برگزار می کنند از هنرمندان عروسکی ، موزیسین ها ، رقصدگان و … دعوت می کنند . آن ها کودکان راخیلی دوست دارند و دوست دارند پول شان را برای تفریح و هنر خرج کنند .

لیزا سالیر در مورد شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی به خبرنگار تئاتر فستیوال گفت : به نظرم فستیوال فوق العاده ای بود . من واقعا از مردم ایران شگفت زده شدم و از حضورشان لذت بردم . این فقط یک تعریف نیست . ما دور دنیا را سفر کرده ایم و کشورها و مردمان مختلف بسیاری را دیده ایم . من قبلا همیشه فکر می کردم بهترین مردم ، اسپانیایی ها هستند و کمی بهتر از اسپانیایی ها ، آرژانتینی ها هستند ، اما بعد از دیدن مردم ایران متحیر شدم و همه ی آن ها کنار رفتند . از همان ابتدا شروع به دست زدن کردند و برای ما ایستادند . لحظه ای احساس کردم که از این همه استقبال اشکم سرازیر می شود چرا که سابقه ی آن را نداشته ام .